Grappa is een Italiaanse gedistilleerde drank, vervaardigd uit de restanten van de druiven na de wijnbereiding. De schillen en de pitten van de druiven (pulp) vormen de basis van grappa. Vroeger gold het als een economische manier om alles uit de wijnproductie te halen, tegenwoordig is het een delicatesse op zich. Grappa heeft een wettelijk alcoholpercentage van minimaal 37,5 procent.
Grappa is een beschermde productnaam binnen de Europese Unie en moet aan een drietal voorwaarden voldoen voordat het de naam grappa mag dragen:
- Geproduceerd in Italië of het Italiaanse deel van Zwitserland.
- Gemaakt van druivenpulp.
- De fermentatie en de distillatie moet gebeuren van de pulp.
Grappa wordt gemaakt door de druivenresten te laten fermenteren en de overblijfselen daarna te distilleren. De smaak van de grappa kan bij de productie beïnvloed worden door de toevoeging van kruiden of zoete fruitsiropen.
Smaak en kleur
Doordat grappa, in tegenstelling tot bijvoorbeeld cognac, vaak niet van een en dezelfde druif wordt gemaakt, kan de smaak ontzettend divers zijn en zijn er talloze verschillende soorten grappa. Ook de manier waarop het distillaat wordt gelagerd heeft invloed op kleur en smaak. De ‘jonge’ of ‘witte’ grappa wordt al vrij snel na productie gebotteld. De oudere grappa’s liggen lang in houten vaten. Dat heeft invloed op de smaak en op de kleur. Hoe langer de grappa in de vaten wordt gelagerd, des te zachter en ‘warmer’ de smaak en bruiner de kleur (afhankelijk van het type hout).
Serveren
Grappa serveer je in de regel op kamertemperatuur. Ongelagerde grappa kan overigens wel een tijd in de koeling liggen. De serveertemperatuur ligt rond de twaalf graden. Grappa wordt geschonken in een tulpglas. Dezelfde waarin jenever wordt uitgeserveerd. Laat de grappa na het uitschenken even tot rust komen. Dan komen de aroma’s ‘los’, wat de geur- en smaakbeleving intenser maakt.
De legende vertelt dat een Romeinse soldaat in de tweede eeuw voor Christus voor het eerst grappa maakte met gestolen instrumenten uit Egypte. Dit is echter waarschijnlijk een mythe, omdat de middelen voor distillatie uit die tijd niet geschikt waren voor het maken van grappa. Naar alle waarschijnlijkheid werd in de veertiende eeuw voor het eerst grappa gemaakt, nadat kruisvaarders vanuit Perzië wel de juiste technieken en middelen hadden meegebracht. Het verhaal wil dat in het Noord-Italiaanse dorpje Bassano del Grappa de drank het levenslicht zag.
Koffie
Grappa is van oudsher een digestief. De laatste jaren wordt het drankje steeds populairder en kan het ook op andere momenten genuttigd worden dan alleen na het diner. Als basis voor cocktails, los of zelfs als aperitief wordt grappa inmiddels ook gebruikt. In Italië drinkt men vaak ook de caffè coretto, vrij vertaald als gecorrigeerde koffie. Een scheutje grappa belandt hierbij in de koffie. Een andere variant is amazzacaffè (koffie-doder), waarbij een kopje espresso wordt gevolgd door een glaasje grappa.
