Onderzoek: horecazaken zijn brouwerij trouw

Uit onderzoek van KHN blijkt dat bijna 80 procent van de cafés met kelder- of fustbier een bijzondere binding met een brouwerij heeft. Slechts 15 procent van deze cafés is na 2005 overgestapt.

*Heineken het grootst*
Overige conclusies zijn dat de kleinere brouwerijen profiteren van een overstap ten opzichte van de grote brouwerijen en dat prijs de grootste reden is om over te stappen. Toch zien we dat de café-eigenaar gemiddeld 14 jaar verbonden is aan het hoofdmerk, waarbij Heineken de grootste brouwerij is met een aandeel van 42,8 procent in de markt; bij ongebonden cafés heeft Heineken zelfs een aandeel van ruim 86 procent. Download nu het gehele onderzoek via deze "link.":http://www.decafekrant.nl/downloads.html

*Ongebonden cafés meest tevreden*
Ongebonden cafés zijn meer tevreden (79 procent) met de huidige brouwerij dan de pandgebonden cafés (slechts 32 procent). De pandgebonden cafés kunnen dan ook moeilijk een overstap maken; in 67 procent van de gevallen laat het contract geen overstap toe. Opmerkelijk is dat bij een overstap naar een andere brouwerij de binding meestal sterker wordt.

*Brouwerijen laks?*
Gezien de geluiden van ontevredenheid binnen de cafébranche over de prijs van de brouwerij, zou men denken dat brouwerijen actief zijn in het benaderen van café-eigenaren om een overstap te maken. Uit dit onderzoek blijkt echter, dat slechts 68,7 procent van de café-eigenaren in het afgelopen jaar door een andere brouwerij is benaderd om over te stappen. Hier valt voor de brouwerijen winst te behalen; café-eigenaren stappen, ondanks geluiden van ontevredenheid, blijkbaar niet zomaar over, terwijl veel contracten dat wel toelaten. Slechts 15 procent van de cafés met kelder- of fustbier is na 2005 overgestapt naar een andere brouwerij.

*Achtergrond van het onderzoek*
In opdracht van het bedrijfschap Horeca en Catering (BH&C) en op oorspronkelijk initiatief van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) heeft Panteia/EIM een onderzoek uitgevoerd naar het van de cafés feitelijke overstapgedrag van horecabedrijven naar een andere leverancier van pils over de afgelopen jaren en de motieven daarvoor. Dit betreft een aanvulling op het in 2010-2011 door EIM uitgevoerde onderzoek naar de factoren die het rendement van horecabedrijven bepalen met een bijzondere focus daarbij op de relatie tussen het horecabedrijf en de bierleverancier (brouwerij).

*Weinig verandering*
Bewezen kartelafspraken, het dagvaarden van de vier grootste bierbrouwers die 87,4% van de horecabiermarkt in handen hebben en de eerder aangetoonde imperfectie van de horecabiermarkt hebben dus niet geleid tot een verandering op de horecabiermarkt. Nieuw onafhankelijk onderzoek van EIM laat zien dat in de periode 2006-2012 slechts 2,4% van de Nederlandse cafés per jaar is gewisseld van brouwerij. Dat is eens te meer een bevestiging dat de horecabiermarkt op slot zit. Zelfs vergeleken met moeilijke consumentenbulkmarkten als van stroom, gas en zorgverzekeringen is dat erg laag.

*Cafés moeten beter onderhandelen*
Van de horecaondernemers die hun pand huren van één van de vier grote brouwerijen in Nederland (Grolsch, Heineken, AB-Inbev, Bavaria) is zelfs niemand de afgelopen zesenhalf jaar overgestapt. En als een ondernemer al overstapt, dan neemt de gebondenheid met de nieuwe brouwerij verder toe. Tegenover elke twee bedrijven die een beter contract afsluiten door over te stappen, staan vijf horecabedrijven waarvan de afhankelijkheid van de brouwer nog verder toeneemt. Is dit nu te wijten aan de brouwerijen of aan de onderhandelingsvaardigheden van café-eigenaren? KHN roept de NMa echter op om maatregelen te nemen die de horecabiermarkt in beweging krijgen, zodat de consument uitzicht heeft op een marktconforme prijs voor een biertje in de horeca.

*Bijzondere binding*
Bijna 80 procent van de cafés met kelder- of fustbier heeft een bijzondere binding met een brouwerij. Het onderzoek naar het overstapgedrag is uitgevoerd onder cafés met kelder- of fustbier. Dit betreft naar schatting 8.560 vestigingen. 79 procent van deze cafés heeft een binding met de brouwerij die verder gaat dan de normale handelsrelatie. Bij circa 52 procent van de cafés met kelder- of fustbier betreft de binding uitsluitend het gebruiksrecht van de tapinstallatie.

*Borgstelling of lening*
Bij circa 10 procent van de cafés met kelder- of fustbier is er sprake van een borgstelling door de brouwerij of van een lening van de brouwerij (al dan niet in combinatie met een tapinstallatie van de brouwerij en/of bruikleenovereenkomst, maar geen pand van de brouwerij). Bij 17 procent van de cafés met kelder- of fustbier huurt de horecaondernemer het pand rechtstreeks van de brouwerij of van de vastgoedmaatschappij van de brouwerij (al dan niet in combinatie met geldlening, borgstelling, tapinstallatie van de brouwerij en/of bruikleenovereenkomst).

*Pandgebonden cafés stappen niet over*
Verder huurt nog eens 0,8 procent van de cafés met kelder- of tapbier het pand indirect van de brouwerij in situaties waarin het pand wordt gehuurd van een derde die op zijn beurt weer gebonden is aan een huurcontract met de brouwerij. 43 procent van de cafés heeft aangegeven afnameverplichtingen te hebben jegens de brouwerij. 15 procent van de cafés met kelder- of fustbier is na 2005 overgestapt naar een andere brouwerij.

*15 procent stapt over*
In totaal is 15 procent van de cafés na 2005 overgestapt naar een andere brouwerij, ofwel gemiddeld 2,4% per jaar in de periode 2006-april 2012. 25 procent heeft een overstap overwogen, maar is niet overgestapt en 60 procent heeft een overstap niet overwogen. Van de pandgebonden cafés die hun
pand (in)direct huren van een van de vier grote brouwerijen, is de afgelopen jaren niemand overgestapt, vooral omdat zij dan hun huurcontract verliezen en zullen moeten uitzien naar een ander pand. Daarnaast stappen
cafés met kelderbier minder over dan cafés met fustbier.

*Toename van binding*
Bij de overstap van cafés naar een andere brouwerij is er vaker sprake van een toename van de binding (zoals ongebonden naar tapbinding of tapbinding naar binding via financiering) dan van een afname van de binding. Verder is bij het overstapgedrag sprake van enige verschuiving van de vier grote brouwerijen naar de kleinere brouwerijen.

*Prijs is reden om over te stappen*
De belangrijkste reden om over te stappen is de prijs; 15 procent van de cafés is na 2005 overgestapt naar een andere brouwerij. 51 procent van deze cafés heeft dit gedaan om een betere prijs te realiseren. Daarnaast worden betere (contract)voorwaarden en service vaak als redenen genoemd. 20 procent van de cafés die zijn overgestapt, heeft belemmeringen ervaren die de overstap hebben bemoeilijkt. Vooral de afkoop van het oude contract wordt daarbij genoemd.

*Onvrede over de prijs*
Onvrede over de prijs is reden om een overstap te overwegen; geen beter aanbod bij een andere leverancier is reden om toch niet over te stappen. 25 procent van de cafés heeft een overstap overwogen, maar is niet overgestapt. 76 procent van deze cafés noemt de ontevredenheid over de prijs als reden om een overstap te overwegen. Belangrijke reden om uiteindelijk toch niet over te stappen, is het feit dat men bij een andere leverancier van bier geen beter aanbod heeft kunnen krijgen. Andere redenen betreffen nog lopende contracten met bestaande leveranciers, het idee dat gasten geen ander merk willen en het kunnen bedingen van betere condities bij eigen leveranciers.

*Tevredenheid*
Tevredenheid is de belangrijkste reden om geen overstap te overwegen: 60 procent van de cafés heeft niet overwogen om over te stappen. 62 procent van deze cafés noemt de tevredenheid met de huidige leverancier als reden hiervoor. Daarnaast geeft een kwart van de cafés aan dat de gasten geen ander merk willen. De meeste pandgebonden cafés geven als reden dat het contract met de brouwer een overstap niet mogelijk maakt. Tevredenheid speelt bij deze ondernemers duidelijk minder als argument om niet te hebben overwogen om over te stappen.

*Binnenkort overstappen*
20 procent van de cafés overweegt de komende twee jaar over te stappen, vooral vanwege onvrede over de prijs. 78 procent van deze cafés geeft aan dat ontevredenheid over de prijs de reden is om een overstap te overwegen. Vooral ongebonden en tapgebonden cafés verwachten dat een overstap makkelijk of zeer makkelijk is te realiseren. Zij geven aan niet of nauwelijks verplichtingen te hebben jegens de brouwerij. Bij de pandgebonden cafés geeft bijna twee derde aan dat een overstap naar een andere brouwerij niet
mogelijk is en bijna een kwart geeft aan dat een overstap zeer moeilijk is vanwege het huurcontract met de brouwerij.

*Conclusies*

- 14,8 procent van de cafés met kelder- of fustbier is na 2005 overgestapt naar een andere brouwerij. Dat is gemiddeld 2,4 procent per jaar.

- Het overstapgedrag hangt sterk af van de mate van gebondenheid aan de brouwerij. Ongebonden cafés stappen het meest over en pandgebonden cafés stappen vrijwel niet over naar een andere brouwerij.

- Bij de overstap naar een andere brouwerij is er vaker sprake van een toename van de binding (zoals ongebonden naar tapbinding of tapbinding naar binding via financiering) dan van een afname van de binding.

- Ruim een kwart van de cafés heeft na 2005 overwogen om over te stappen, maar is niet overgestapt en bijna 60 procent van de cafés heeft in die periode niet overwogen om over te stappen.

- De belangrijkste reden om over te stappen of een overstap te overwegen, is ontevredenheid over de prijs.

- De belangrijkste reden om een overstap niet te overwegen, is de tevredenheid over de huidige leverancier.

- De meeste ongebonden en tapgebonden cafés geven aan dat overstappen makkelijk is. Voor twee derde van de pandgebonden cafés is overstappen niet mogelijk en voor een kwart is dat zeer moeilijk.

- De belangrijkste belemmering om over te stappen, zijn de contracten met de brouwerij (indien van toepassing). Bij pandgebonden cafés is de belangrijkste belemmering het huurcontract met de brouwerij (brouwerij is eigenaar van het pand).

Download nu het gehele onderzoek via deze "link.":http://www.decafekrant.nl/downloads.html

~Thijs Jacobs~