We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, voortglijdend op het donkere water en in de dikke mist. Waarnaartoe de reis gaat weet niemand helemaal zeker. ‘We varen op zicht’ blijft onze premier herhalen, ‘en kijken vooruit zover we kunnen zien’.
Want de spreekwoordelijke punt op de horizon bevindt zich in de mist. Maar het is wel enigszins in te schatten of je op koers vaart. Door achterom te kijken of te kijken in de achteruitkijkspiegel. Een schip laat in zijn vaart altijd een lijn in het water achter. Als je naar de achtersteven van het schip loopt zie je deze lijn witschuimend in het water liggen, gemaakt door de schroeven van het schip.
Die lijn kan recht en standvastig zijn, of juist grillig en alle kanten op schietend. Zo uiteenlopend kan het gedrag van ondernemers zijn in onvoorspelbare en moeilijke tijden. Van vastberaden en inspirerend leiderschap tot onzekere ondernemers die wispelturig handelen. Echter op het moment dat alles door je vingers heen dreigt te glippen, is standvastigheid een zegen.
Kostendekkende of schuld genererende omzet?
Om de winstgevendheid te vergroten kan er gestuurd worden aan omzet- en kostenkant. In een normale situatie dan. Nu zitten we met uitgestelde leningen, deels kwijtgescholden huren, opgeschorte betalingen, de NOW-regeling en een hele mikmak aanmaatregelen. De economie zit in een monsterlijk negatieve spiraal. Als je daarin zit, kom er dan maar eens uit.
We zitten in een situatie waar net wat te veel omzet net zo kwalijk kan zijn als te weinig omzet. Maar vindingrijk ondernemerschap viert gelukkig hoogtij. We drukken de kosten en optimaliseren onze (toekomstige) omzet zo goed en zo kwaad als het kan. Afhaalmaaltijden, 'zelfkookgerechten' met uitleg per video en drive-thru’s zijn gangbaar geworden.
Met de 1,5 meter economie wordt plaats in horecabedrijven schaarser wat ervoor zorgt dat we kritischer kunnen zijn in het reserveringsbeleid. Zelfs prijzen verhogen of een couvertprijs vragen is geen taboe. Restaurants werken in shifts en versmallen het aanbod aanzienlijk.
Dit is allemaal moedig ondernemerschap, maar blijf waakzaam. Wanneer zelfs investeringen om je bedrijf te optimaliseren in deze tijd je bottleneck kunnen worden, wie kan dan zeggen hoe alle maatregelen en noodhulp pakketten op termijn voor jou gaan uitpakken? De praktijk zal het leren. Velen van ons houden de hand op zonder zeker te weten wat er straks in ligt. En of dat op tijd komt.
Steeds verder weg van je missie.
Ondernemen in de horeca doe je niet voor het grote geld. Je hebt een ideaal voor ogen en passie voor wat je doet. En daarnaast wil je net als elk ander mens een mooi leven voor jezelf en wie je lief is. Maar wij hebben geen grip op deze bedreigende situatie en door onzekerheid komt een oerinstinct omhoog en wel dat van zelfbehoud en overlevingsdrang. Je droom komt steeds verder van je af te staan.
De saamhorigheid van de maatschappij blijkt een houdbaarheidsdatum te hebben en mensen gaan langzaamaan morrelen. Wellicht is deze crisis een keerpunt, zet het alles op z’n kop en komen we hier beter uit. Een kentering in onze mentaliteit van wat wij accepteren en wat niet meer. Maar verandering komt niet per sé van grotere organisaties, banken of instanties.
Want ondanks hun indrukwekkende mission statements en tranentrekkende reclamecampagnes blijken hun intenties in deze crisistijd veelal hol. Groei, dividend en hoge winsten blijken een belangrijker doel. En de idealen sneuvelen dan vaak als eerst.
Hoe dapper zijn wij?
We kennen wel de uitspraak; steek je energie in zaken waar je invloed op hebt en accepteer waar je geen invloed op hebt. Maar er is nogal wat waar wij geen invloed op hebben op dit moment. We weten allemaal dat er nog meer faillissementen aankomen. Nu het erom spant blijkt het even niet te gaan om het gaafste concept, kwaliteit, gastvrijheid of het beste team. Ook de handen uit de mouwen steken is niet genoeg. Wat we nu nodig hebben zijn dappere mannen en vrouwen.
Alles is ingrijpend veranderd. Maar veel was al een lange tijd niet meer houdbaar in onze bedrijfstak. Zoals te hoge huren, de macht van leveranciers, soms verstikkende regelgeving en te stevige belastingtarieven. De horeca als melkkoe of makkelijke oplossing voor leegstand. Hoe vaak hoor je in de media niet het onbegrip bij experts, dat de horeca financieel zo’n gevoelige bedrijfstak is. Wij horecamensen maken ons daar boos over. Maar niet iedereen heeft inzicht in hoe klein de marges kunnen zijn.
Er is geen beter moment om dit bespreekbaar en onderhandelbaar te maken. We hoeven niet met alle neuzen dezelfde kant op te wijzen. Wat frictie voorkomt juist tunnelvisie en zorgt voor creatieve alternatieven en nieuwe businessmodellen. Het omarmen van moeilijke tijden is meestal de kortste weg naar succes. Want of je nou wakker ligt van alle problemen die op je af komen of wakker ligt omdat je zaken gaat aanpakken die compleet buiten je comfort zone liggen en je doodeng vindt. Slecht slapen doe je toch al. Het is denken in ‘what if’ scenario’s. Want nu het water ons aan de lippen staat, wordt alles vloeibaar.
Monique van Gevelt, vangevelt.nl
