Er zijn weinig drankjes waarmee je zo goed kunt inspelen op seizoenen als spirits en cocktails. Gemberlikeur, cranberry, kaneel: geen bestanddeel is te gek. Denk niet dat alleen cocktailbars profiteren van de toegenomen belangstelling voor gemixte smaken. Met de juiste ingrediënten shake je ook aan de cafébar de heerlijkste verrassingen voor je gasten.
Het lijkt tegenstrijdig: laag- en non-alcoholische dranken staan sterk in de belangstelling, maar voor cocktails geldt dezelfde opwaartse trend. Toch is het niet zo vreemd, als je bedenkt dat smaak en kwaliteit in beide gevallen het verschil maken. Gasten die op zoek zijn naar nieuwe smaken en pure ingrediënten kunnen met een goed gemaakte cocktail hun hart ophalen. En het leuke is: hoewel cocktails van oorsprong minimaal één alcoholisch ingrediënt bevatten, bied je met een beetje fantasie ook een variant zonder alcohol aan, een zogenoemde soft drink.
Drie bestanddelen
Afgelopen zomer was Aperol Spritz niet weg te denken van het terras: met relatief weinig alcohol en een frisse smaak kan die op veel waardering rekenen van verhitte gasten. De enige ingrediënten zijn drie delen prosecco, twee delen Aperol en één deel bruisend water gemengd met ijsklontjes. Een partje sinaasappel erbij en klaar is de cocktail.
Liefhebbers van het oranje drankje zullen er geen slok minder om drinken, maar welbeschouwd is Aperol Spritz geen klassieke cocktail. Daar komt namelijk altijd een spirit aan te pas: een ongezoete, gedestilleerde alcoholische drank, zoals wodka, gin, cognac, whiskey of tequila. Hieraan moeten twee ingrediënten worden toegevoegd om tot het minimale aantal van drie ingrediënten te komen. Dat kan soda of vruchtensap zijn (of allebei) of een ander alcoholisch ingrediënt, zoals een likeur. Likeur onderscheidt zich van spirits doordat er suiker aan is toegevoegd, zoals het geval is bij pastis, chartreuse en benedictine. Overigens gaat er door een cocktail vaak nog een extra schep suiker, siroop of honing. Verder kun je denken aan uiteenlopende smaakmakers, zoals room, fruit, kruiden en zelfs een rauw ei of peperkorrels. Verder mag een garnering niet ontbreken, variërend van de traditionele cocktailolijf tot kunstzinnig gevormde sinaasappelschillen, een zogenoemde zeste.
Eigen verhaal
Veel cocktails hebben hun eigen verhaal, dat vaak ver in de geschiedenis teruggaat. Gespecialiseerde cocktailbars hebben speciale ‘menukaarten’ voor hun cocktails, waarin deze geschiedenis uit de doeken wordt gedaan. Een gast die het verhaal kent dat schuilt in zijn glas, zal het met meer passie leegdrinken.
Een aardig voorbeeld is de Moscow Mule, een eigentijdse klassieker die traditioneel niet in een glas, maar in een koperen beker wordt geserveerd. Het is een mix van wodka, gemberbier en limoensap, gegarneerd met een partje limoen en/of munt. De geschiedenis over het ontstaan van het drankje in de jaren 40 is niet eenduidig. In ieder geval waren er verschillende ondernemers bij betrokken: John Gilbert Martin, een drankhandelaar die de rechten van Smirnoff wodka had, en Jack Morgan, die een restaurant runde en daarnaast gemberbier maakte. Tijdens hun ontmoeting in een hotel in New York, samen met Smirnoff-president Rudolph Kunett, zouden ze ter plekke de eerste Moscow Mule hebben gemixt, compleet met ijs dat ze bestelden bij de hotelbar. Het resultaat smaakte goed en een nieuwe cocktail was geboren, zo wil het verhaal. In een andere lezing speelt ook de vriendin van Morgan een rol, als leverancier van de koperen bekers.
Beginnersgeluk? Aandacht!
Je kunt de totstandkoming van de Moscow Mule zien als een simpele truc om zowel de verkoop van wodka als van gemberbier een flinke boost te geven, de droom van iedere drankverkoper. Maar de cocktail zou niet tot de dag van vandaag populair zijn gebleven als de smaken niet zo goed bij elkaar pasten. Beginnersgeluk daargelaten, gaat het aanbieden van de juiste cocktails dus samen met de nodige aandacht voor dranken en recepturen.
Wie zich wil onderscheiden met cocktails, werkt met de beste ingrediënten. De ene whiskey is de andere niet en hetzelfde geldt natuurlijk voor gin, cognac en wodka. Maar let ook eens op de non-alcoholische ingrediënten. Zo zijn er veel verschillende soorten tonics op de markt, die ieder hun eigen bitterheid, zoetheid en prik hebben. Thee kan ook prima figureren in een cocktail, waarmee weer een heel arsenaal aan smaken en kwaliteiten opengaat. Ook bloemensmaken zijn populair, zoals vlierbloesem, rozen en lavendel, bijvoorbeeld voor een geurige non-alcoholische cocktail.
Herfstcocktails
Bij ieder seizoen horen andere cocktails. Op een nazomerdag zal een drankje met rum, Blue Curaçao en ananas het nog goed doen, maar voor de herfst kun je alweer aan heel andere ingrediënten gaan denken. Wat dacht je van blauwe druiven, gepureerd met een scheutje limoensap, die je met wodka en siroop tot een ouderwets goede cocktail schudt? Ook appel is een perfect ingrediënt in dit seizoen, dat in grote delen van het land ook nog eens lokaal te verkrijgen is. Met een beetje zoeken vind je een leverancier van verse appelcider in de buurt, bijvoorbeeld voor een cocktail met iets minder alcohol in combinatie met vermouth, bruine suiker en club soda. Of gebruik calvados als basis, een cognac lookalike, maar dan gemaakt door appelcider te destilleren. Smaakmakers om met mate te gebruiken zijn bijvoorbeeld kaneel, gember en kardemom. Met gember kun je ook nog eens eindeloos variëren, bijvoorbeeld door het gebruik van gemberlikeur (lekker met prosecco en vers grapefruitsap of in combinatie met appelcider en/of calvados). Of shake gembersiroop met whiskey en vers limoensap. Whiskey en bourbon vormen in dit seizoen een uitgelezen basis voor talloze cocktailvariaties. Serveer voorlopig alleen nog koele drankjes. Bewaar de recepturen voor warme varianten met bijvoorbeeld anijs voor als het echt koud wordt buiten.
Tekst: José Mast
