In de rubriek Mens, Bedrijf & Visie portretteert de redactie van De CaféKrant vooraanstaande personen in en rondom de horecabranche. De coronacrisis dendert als een donderwolk door de sector. In deze rubriek zetten we de mens, de visie en het bedrijf centraal.
In deze aflevering een gesprek met Floris Merkx. Floris is binnen NS verantwoordelijk voor de kioskgroep, waaronder ook de StationsHuiskamers vallen. Hij stond eveneens aan de basis van Julia’s, het concept waarbij je op ieder moment van de dag kunt onthaasten op het treinstation. Vanwege corona bleven de treinstations akelig leeg, maar de versoepelingen zorgen voor optimisme voor de toekomst.
Mens
Hoe is je carrière tot stand gekomen?
“Ooit, lang geleden alweer, had ik een bijbaan op een station. Dat sprak me aan; de drukte, de mensen om je heen… Geweldig vond ik dat. Tegelijkertijd had ik ook veel belangstelling voor luxe restaurants, de gastronomie. Die kant ben ik toen opgegaan en ik heb aan de hotelschool gestudeerd. Daarna heb ik ook in het buitenland gewerkt, van Luxemburg tot Nieuw-Zeeland. De stations bleven trekken. Je moet je voorstellen dat het ooit plekken waren waar niemand wilde zijn. Nu is het het mooiste vastgoed in Nederland. Sinds 2004 werk ik voor NS en daar ben ik nu verantwoordelijk voor de kioskgroep.”
Wat betekent de horeca voor je?
“Veel. Mijn horeca-achtergrond helpt ook zeker bij het werk dat ik nu doe; de aandacht voor gastvrijheid is bij ons groot. Op stations draait het om gemak en snelheid, want reizigers willenop tijd de trein halen. In de supermarkt is het ‘drie in de rij, kassa erbij’, maar op het station is het ‘drie in de rij, klant kwijt’ In die paar minuten die wij hebben, proberen we contact te maken met de mensen die bij ons de winkel instappen. Sommige collega’s van mij zetten een cappuccino en broodje al klaar als een bekende reiziger eraan komt.”
Hoe vaak maak je gebruik van de horeca?
“Toevallig ga ik straks in Reeuwijk naar een restaurant en vorige week was ik nog in het pas geopende Relais & Chateaux in Gouda om met vrienden wat te gaan eten. Ik bezoek de horeca regelmatig tot vaak. Tijdens de lockdowns hebben we vaak ‘thuis uit eten’ afgenomen en ik heb respect voor de ondernemersgeest van de horecabranche die op creatieve manieren het hoofd boven water heeft weten te houden. Ook bij NS retail hebben we gezocht naar creatieve manieren om te ondernemen. Met Julia’s zijn we ook gestart met bezorgen via Thuisbezorgd.nl en dat ging goed. Dat is wat je doet in tijden van crisis: je moet iets, dus je doet het gewoon.”
Wat is je favoriete soort horeca?
“De kroeg. Absoluut. Het woord ‘gezelligheid’ is niet te vertalen in een andere taal, maar in de kroeg komt dat woord mooi tot uiting. Alles komt er bij elkaar.”
Hoe omschrijf je je leiderschap?
“Dat is moeilijk om van jezelf te zeggen, maar ik ben vooral van het doen, van het aanpakken. Daarbij geloof ik in mensen en beschouw mijzelf als mensgericht en positief. Benaderbaar en pragmatisch. Je moet iets niet moeilijker maken dan het is.”
Bedrijf
Hoeveel mensen werken er binnen het bedrijf?
“De kioskgroep heeft 135 winkels, NS Retail heeft in totaal 200 winkels en 300 automaten. Daar werken in totaal 2100 mensen, die allemaal verschillend zijn. Van studenten tot ouders van kinderen die om twee uur ’s middags weer op het plein van de basisschool moeten staan. Bij ons is flexibel werken mogelijk.”
Welke invloed heeft de coronacrisis op het bedrijf?
“Die is natuurlijk fors geweest. 2019 was het meest succesvolle jaar ooit voor ons, maar je kunt je voorstellen dat 2020 rampzalig was. De stations zagen op een bepaald momentmaar tien procent van het reizigersaantalin 2019. Je kunt je voorstellen dat ons dat enorm heeft geraakt. Nu zie je het gelukkig weer opveren, maar dat we hard zijn geraakt is evident.”
Waar zit de meeste pijn vanwege de coronacrisis?
“Zeer zeker in het begin van de crisis sliep ik er slecht van. De doemscenario’s stemden niemand vrolijk natuurlijk, zeker wanneer je verantwoordelijk bent voor veel mensen met gezinnen. Gelukkig hebben we iedereen binnenboord weten te houden., Vast contract of niet, iedereen kon gewoon blijven. Je weet dat je alle collega’s nodig hebt als alles weer terug naar normaal gaat en juist de mensen hebben het bedrijf door de crisis geloodst met hun inzet, creativiteit en loyaliteit.”
Visie
Hoe kijk je naar de toekomst van de horeca?
“De horeca is de afgelopen tien jaar extreem gegroeid. Of die groei er volgend jaar nog is, weet ik niet. De doemscenario’s lijken in ieder geval gelukkig niet uit te komen, maar ik zie zeker ook de pijn van de ondernemers in mijn omgeving. In positieve zin staan we nu wel op een ander startpunt dan toen de coronacrisis begon; het is allemaal wat optimistischer op dit moment. Het succes van de horeca heeft te maken met de mate van gastvrijheid. Kwaliteit en gastvrijheid overleven altijd. Ik vermoed dat een grote tussenlaag het moeilijk gaat krijgen.”
Welke veranderingen laat de crisis achter?
“De verschuiving van horeca naar supermarkt is interessant om in de gaten te houden. Dat je nu een hele zalmsnede bij de Lidl kunt kopen, dat had je een aantal jaar geleden niet kunnen bedenken. Maar blijft dat ook, ontwikkelt zch dat verder? Wat ik vooral zie is een versnelling van digitalisering in de horeca. Wat voor de crises allemaal ideeen waren, zijn in de crises tot uiting gekomen. Binnen NS Retail zie je ook dat we verder uitbreiden met zelfscans. Op Rotterdam Centraal hebben we net een AH to go vestiging uitgerust met 20 zelfscans. Ook ligt de focus nog meer op all day relevance. Daarmee bedoel ik dat we de hele dag door, op elk moment van de dag, een relevant en verantwoord aanbod hebben. Dat richt zich niet alleen op ons aanbod voor de reiziger, maar heeft ook betrekking op CO2-uitstoot, verpakkingen en de bouw van onze winkels.”
Hoe ziet het horecalandschap er in 2022 uit?
“Dat is onduidelijk. Maar op dit moment zie je dat er een soort paardenrace is gestart. Iedereen schiet uit de startblokken nu de hekken weer geopend zijn. Wat ik hoop voor de horeca, is dat de mensen zich aan de basisregels houden, zodat de horecaondernemers zich kunnen focussen op hun ondernemingen. Als dat laatste gebeurt, dan hoop ik dat alles snel weer normaal wordt. Ik wens alle ondernemers buitengewoon veel succes. Ik hoop dat deze prachtige branche gauw herstelt.”
Blijf je graag op de hoogte?
Eén keer per week het actuele en relevante cafénieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
