Grand Prestige Vatgerijpt 2018, het vlaggenschip van Hertog Jan werd vanmiddag gelanceerd. Tijdens een lange expeditie naar smaak creëerde de brouwers van Hertog Jan in samenwerking met Michelin chef-kok Luc Kusters, wijnsommelier Harold Hamersma en bourbonkenner Anne Stokvis de varianten Bourbon, Jeneverbes, Vanille en V.O.C Specerijen; die allen op zijn geheel eigen wijze een toevoeging zijn in de nog altijd toenemende trend van het experimenteren met bier. Liefst acht maanden lang werden deze varianten in authentieke Amerikaanse bourbonvaten gerijpt.
De centrale vraag tijdens de lancering was dan ook: is dit nog wel bier? Na lang peinzen geeft brouwer Milan Dams, terwijl hij de Bourbon-versie van Grand Prestige uit het vat laat lopen, een twijfelende ja. "De basisingrediënten moeten altijd water, graan, hop en gist zijn. Dat is bij dit bier ook het geval, alleen zie je de afgelopen jaren wel steeds meer alternatieve bieren." Een verschuiving waar de culinaire wereld ook rekening mee houdt.
Bier en spijs
Luc Kusters, chef-kok van Bolenius en grondlegger van de Dutch Cuisine, creëerde samen met de brouwers de Grand Prestige V.O.C. Specerijen. Een bier barstensvol kruiden; denk aan kruidnagel, peper, nootmuskaat en kaneel. "Van dat laatste had ik iets teveel toegevoegd. Dat was tijdens de eerste keer proeven wel duidelijk. Om het weer een beetje in balans te krijgen, heb ik ervoor gekozen om een beetje jeneverbes toe te voegen; die is fris en zuur van zichzelf waardoor het zuurtje de overheersende kaneel weer strak trok. We moeten denk ik, in de culinaire wereld, vooral buiten de lijntjes blijven denken. Dat is het mooie aan de Nederlandse trend zoals het nu is. Eten en drinken is een manier van leven geworden. De Nederlandse keuken is wakker. We zijn veel creatiever met eten en drinken bezig. Kijk naar de ontwikkeling van bier. Het is misschien juist mooi dat daar weinig regels aan verbonden zijn, daardoor komt de creativiteit naar boven en gaan we smaken ervaren die we nog nooit geproefd hebben. Ik kan mij goed voorstellen dat er een kleine 400 jaar geleden een vergelijkbaar product als deze werd gebrouwen, dankzij de handel van de V.O.C. " Hij maakt al jaren saus van de Grand Prestige, voornamelijk geserveerd bij sukade. "En daarom was het zo mooi om deze culinaire reis te maken met Milan (Dams red.).
Terug naar de oorsprong
Bourbonpurist en smaakverbinder bij Waar Nederland Eet, Anne Stokvis, maakte samen met brouwer Will Raijmakers de reis naar de roots van de bourbon: Kentucky. Hier zagen zij beide het volledige brouwproces tot stand komen: van de houthakker tot de fles. Van dichtbij maakte ze mee hoe de vaten worden geproduceerd. "Elk proces heeft invloed op de smaak, dat was fantastisch om te zien", glundert Stokvis. "Alleen de keuze van het hout al, deze eik 'sluit' dus heel erg goed. Dat zorgt ervoor dat de vaten niet lekken." Dat gebeurt dan ook op een vrij bijzondere manier. De vaten worden, voordat ze worden volgegoten met het typisch Amerikaanse product, geflambeerd. Dat is goed voor de ontwikkeling van de zoete, rokerige smaak, maar daardoor sluiten ook alle naden goed op elkaar aan.
Harold Hamersma, wijnsommelier, wijnjournalist en professioneel smaakenthousiast, is erg te spreken over de variant met jeneverbessen. De friszure smaak doet hem denken aan wijn. "Maar ik ben absoluut geen wijnfundementalist. Ik vind het prachtig om te zien hoe collega's met bier omgaan." Hij werkte de afgelopen maanden intens samen met hoofdbrouwer Gerard van den Broek. Om smaakverschillen en overeenkomsten met elkaar te delen. "Dat waren soms mooie discussies", geeft de meesterbrouwer toe. "Uiteindelijk hebben we prachtige producten weten neer te zetten."
Onderzoek
Naar aanleiding van de intensieve samenwerking met smaakmakers, liet Hertog Jan een onderzoek doen naar het combineren van bier en eten. Daaruit blijkt dat 80% van de Nederlandse bierdrinkers bier vooral ziet als geschikte drank voor na het eten. Een goed advies in de horeca (44%), van de brouwer (26%) of in de bierwinkel (20%) zou uitkomst bieden om ook bij het eten bier te drinken. De vandaag aangekondigde Vatgerijpt-serie van Hertog Jan is een goed voorbeeld van bier dat om andere drinkmomenten vraagt dan een glas Pilsener. Luc Kusters sluit af: "Grand Prestige Vatgerijpt is een bier waarvoor je gaat zitten om het te degusteren. Dat zich leent als begeleider bij gerechten, of als verrassend ingrediënt voor een gerecht of cocktail."
