‘Speciaalbier bestaat niet…’ Of ‘Pils is ook speciaalbier…’ zijn uitspraken die ik wel eens hoor. Mij maakt het niet zoveel uit, men noemt het maar zoals men wilt. Wel vind ik het belangrijk dat als er een brouwstijl op het etiket vermeldt wordt, de inhoud van het blik of de fles aan de richtlijnen van de brouwstijl voldoet. En over smaak valt niet te twisten, maar de basissmaken zoet, zuur, bitter, zout en umami zitten in een bier, of niet.
Met het oog op de komende feestdagen kocht ik een sierlijke fles bier. De fles was iets groter dan normaal, 37,5 cl. De hals van de fles was gesloten door middel van een champagnekurk, waarover een muilbandje gespannen was. Volgens het etiket zou het bier fruitig en droog moeten zijn. Een brouwstijl stond niet op het etiket, maar wel de term ‘speciaalbier’. Mijn verwachtingen waren in ieder geval al hoog gespannen. Met een alcoholpercentage van 10 procent zou het nog wel eens een champagnebier kunnen zijn.
Champagnebieren zijn bieren die vergist zijn met extra suikers en champagnegist, waardoor bij een lange lagering een droog en soms iets zurig bier ontstaat met hele fijne, sprankelende koolzuurbelletjes. Doordat de extra suiker is toegevoegd stijgt het alcoholpercentage naar 10% of zelfs daarboven. De meeste champagnebieren zijn overigens ondergistend.
Wolf in schaapskleren
Na het openen van de fles bleek het inderdaad om een ondergistend bier te gaan, maar ook om een wolf in schaapskleren. Het bleek namelijk géén droog champagnebier, maar een bier dat volgens de high gravity methode gebrouwen is. Tijdens bier brouwen zorgt een brouwer ervoor dat zetmeel uit mout omgezet worden in suikers in de wort. De hoeveelheid suikers in de wort bepalen onder andere het alcoholpercentage. Als de brouwer klaar is mag de gist aan het werk. En gist is de fijnste werknemer van de brouwerij. Gist maakt uit suikers namelijk smaak, koolzuur en alcohol. Bij high gravity brouwen maakt de brouwer zo veel suikers aan dat de gist wel tot 12% aan alcohol kan produceren. Als het bier helemaal klaar is kan het verdunt worden met water. Net zo lang tot het bier een alcoholpercentage van rond de 5% heeft en we het herkennen als een pils van één van de grote brouwers. Sterker nog, vrijwel alle grote brouwers brouwen high gravity. Het bespaart energie, ruimte en kosten. Het is dus een voordelige manier van pils brouwen.
Deceptie
Het bier kan verdunt worden met water, maar dat hoeft niet. Er zijn brouwers die hun high gravity bier onverdund afvullen, vrijwel altijd op blik. Ze worden nog wel eens op een bankje in het park gedronken. Niet verwonderlijk overigens, want de bieren zijn niet duur, hebben een zeer hoog alcoholpercentage en op de blikken zit (nog) geen statiegeld. Voor mij was het wel een deceptie. Toen ik het bier uit mijn sierlijke fles proefde dacht ik aan de woorden van Jaap van Dissel tijdens de persconferentie afgelopen zaterdag: “Iemand trekt plotseling een andere jas aan en dan herken je hem niet meer…” Ik ben er in getrapt. De sierlijke fles verleidde me, maar de inhoud viel me vies tegen. Heel eerlijk gezegd maakte mijn ontdekking me een beetje boos. Temeer omdat ik in ieder geval geen goedkoop bier had gekocht én omdat het bier dus niet aansloot bij mijn verwachtingen. Aan de andere kant; misschien past dit bier juist daarom wel bij de feestdagen van dit jaar.
Richard is de vaste columnist van De Cafékrant, Internationaal biersommelier en eigenaar van De BierBasiliek en bereikbaar via richard@debierbasiliek.nl. Iedere derde maandag van de maand publiceert Richard een inspirerende column. Lees ze hier.
Blijf je graag op de hoogte?
Eén keer per week het actuele en relevante cafénieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
