Bier is er tegenwoordig in een bijna oneindige hoeveelheid soorten en smaken en alleen al in Nederland ligt het aantal brouwerijen, uiteenlopend van kleine thuisbrouwers tot grote brouwerijketens, boven de achthonderd. Om zicht te houden op de ontwikkelingen presenteert De CaféKrant in de rubriek Brouwwereld de grote spelers op de nationale en internationale biermarkt. Met deze keer Carlsberg, een van de grootste brouwerijen ter wereld die de afgelopen acht jaar onder leiding stond van een Nederlandse CEO.
Carlsberg ging echt van start in 1847, toen Jacob Christian (J.C.) Jacobsen op Valby Bakke, een heuvel in de wijk Valby in Kopenhagen, een brouwerij opende. Jacobsen was toen al een ervaren brouwer, die in 1835 de brouwerij van zijn overleden vader had geërfd en daarna naam maakte met zijn door Beierse brouwstijlen geïnspireerde lager. In 1845 haalde hij persoonlijk een giststreng op in München en 2 jaar later kon hij een veel grotere brouwerij openen dan het bedrijf dat hij van zijn vader overgedragen kreeg. Jacobsen vernoemde deze nieuwe onderneming naar zijn, op dat moment vijfjarige, zoontje Carl en ‘Bjerg’, het Deense woord voor berg en een verwijzing met een knipoog naar de heuvel waar de brouwerij op was gevestigd.
Carlsberg groeide, ondanks een grote brand in 1867, in de decennia daarop gestaag en in 1868 werd voor het eerst bier geëxporteerd naar het Schotse Edinburgh. Jacobs zoon Carl rondde rond die tijd ook zijn eigen brouwersopleiding af en hij begon in een bijgebouw van de brouwerij met het produceren van ales, porters en lagers. Carls ambities reikten echter verder dan enkel onder de vleugels van zijn vader werken en niet veel later werden de twee echte concurrenten. In 1882 begon Carl zijn eigen brouwerij Ny Carlsberg (Nieuw Carlsberg), wat zijn vader ertoe dwong de oorspronkelijke brouwerij om te dopen in Gamle Carlsberg (Oud Carlsberg). De concurrentiestrijd tussen vader en zoon duurde slechts een handvol jaren, aangezien de twee elkaar in oktober 1886 de hand weer konden schudden. Dit bleek uiteindelijk net op tijd, aangezien J.C. Jacobsen een halfjaar later overleed.
Carlsberg Laboratorium
Carlsberg hield zich eind 19e en begin 20e eeuw niet enkel bezig met het produceren van bier, maar probeerde ook het brouwen en de wetenschappelijke kant van het proces naar een hoger niveau te tillen. In 1875 en 1876 richtte J.C. Jacobsen achtereenvolgens het Carlsberg Laboratorium en de Carlsberg Stichting op, voor steun aan de wetenschap, kunst en cultuur. Emil Christian Hansen kwam in 1883 in het laboratorium tot de ontdekking dat de ‘bierziekte’, waar veel bieren in die tijd door bedorven, niet alleen door een besmetting met een bacterie kwam.
Hij merkte op dat wilde gisten hier ook een rol in speelden en slaagde er niet veel later in om een giststreng te isoleren die hij de ‘Saccharomyces Carlsbergensis’ doopte. Vanaf november 1883 werd dit gist in de bieren van Carlsberg gebruikt en de brouwerij besloot het gist ook kosteloos te delen met andere brouwerijen. In 1909 volgde een ontdekking die een nog grotere impact had op de wetenschap. S.P.L. Sørensen ontwikkelde in dat jaar de pH-schaal, waarmee de zuurtegraad of alkaliniteit van een oplossing met een getal tussen de 0 en 14 wordt aangegeven. Carlsberg gebruikte de pH-schaal om de kwaliteit van zijn bieren te verbeteren, maar inmiddels wordt deze meetmethode in veel wetenschappelijke disciplines gehanteerd.
Expansie
Het beheer van Gamla Carlsberg ging na de dood van J.C. Jacobsen in april 1887 in eerste instantie over naar de Carlsberg Stichting, maar in 1906 fuseerden de Oude en Nieuwe brouwerij onder leiding van Carl Jacobsen. Hij zwaaide de 8 jaar daarop de scepter bij Carlsberg en doneerde 1 jaar voor zijn dood in 1914 het beroemde standbeeld van de Kleine Zeemeermin aan de stad Kopenhagen. Na het overlijden van Jacobsen bleef Carlsberg in eerste instantie vooral actief in Noordwest-Europa, maar in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw werden de eerste grote stappen verder weg gezet. In 1966 werd Carlsberg onder licentie voor het eerst buiten Denemarken gebrouwen in de Photos Photiades brouwerij op Cyprus en in 1972 opende het bedrijf met een brouwerij in Maleisië zijn eerste Aziatische vestiging. Carlsberg was in 1970 al samengegaan met binnenlandse concurrent Tuborg en groeide in de jaren tachtig en negentig uit tot een grote speler op wereldschaal. In 2008 verliet het bedrijf de oude brouwerij in Valby voor een grotere locatie in Fredericia. Het hoofdkwartier van de Carlsberg Group is wel nog altijd in Kopenhagen gevestigd.
Carlsberg heeft anno 2023 meer dan 140 merken onder zich, waaronder Tuborg, het Franse Kronenbourg, het Belgische Grimbergen en het Griekse Mythos. Het bedrijf richt zich buiten Europa met name op de Aziatische markt en heeft brouwerijen in landen als China, India, Maleisië, de Filipijnen en Indonesië. Carlsberg heeft wereldwijd veertigduizend werknemers in dienst en is, als het op verkoopcijfers aankomt, de zesde brouwerij van de wereld. De Denen incasseren dit jaar volgens online statistiekenplatform Statista 9 miljard dollar en hoeven alleen AB InBev (46,8 miljard), Heineken (22,5 miljard), Asahi (19 miljard), Kirin (17,3 miljard) en Molson Coors (9,7 miljard) voor zich te dulden. Carlsberg behaalde vorig jaar volgens de eigen jaarcijfers een omzet van bijna 10 miljard dollar en boekte over 2022 1,63 miljard dollar winst.
Cees ‘t Hart
Carlsberg behaalde zijn resultaten in de afgelopen 8 jaar onder leiding van CEO Cees ’t Hart. De Nederlandse bestuurder heeft een verleden bij onder meer Unilever en FrieslandCampina en trad halverwege 2015 aan als CEO van de Carlsberg Group. Onder zijn leiding vervijfvoudigde het bedrag dat Carlsberg in de vorm van dividenden en door de terugkoop van aandelen uitkeerde aan zijn aandeelhouders en de brouwerij zette ook flinke stappen op het gebied van duurzaamheid. ’t Hart kondigde in maart van dit jaar zijn pensioen aan en begin september trad hij daadwerkelijk terug: “Het was een privilege om Carlsberg in de afgelopen 8 jaar te mogen leiden. Ik ben enorm trots op de organisatie en de resultaten die we als team hebben geboekt. Ik ben ervan overtuigd dat de succesvolle reis van Carlsberg ook in de toekomst een vervolg krijgt”, liet hij destijds weten via de kanalen van het bedrijf.
Henrik Poulsen, voorzitter van de Raad van Toezicht, had eveneens lovende woorden over voor de Nederlander: “Cees ’t Hart heeft opmerkenswaardige resultaten geboekt in zijn periode bij Carlsberg. Cees is een aanjager geweest voor prestaties, waarbij excellente resultaten zijn behaald, en een echte leider, waarmee hij de succesvolle strategische transformatie van de Carlsberg Group heeft verzekerd. De Group heeft onder zijn leiding met significante uitdagingen te maken gehad, waaronder de moeilijke Covid-19-jaren, de oorlog in Oekraïne en de verkoop van onze Russische zaken. Cees laat een doel- en prestatiegericht bedrijf achter zich met een solide strategie, dat op financieel, organisatorisch en maatschappelijk gebied kerngezond is.” ’t Hart is per 1 september opgevolgd door Jacob Aarup-Andersen, die zijn sporen verdiende bij Danske Bank, Danica Pension en workplace management-bedrijf ISS.
Fotografie: Carlsberg Group
Blijf op de hoogte!
Eén keer per week het actuele en relevante cafénieuws in je mailbox? Schrijf je hier in voor onze digitale nieuwsbrief en blijf op de hoogte.
