De positieve ontwikkelingen in het bestedingspatroon van consumenten en het groeiend inkomende toerisme, zorgen voor een positieve stemming in de horeca en recreatie. Dit resulteert in omzetgroei, meer investeringen en kwaliteitsverbetering. Toch is het voor ondernemers in de sector belangrijk om scherp te blijven en uitdagingen aan te pakken. Het aanbod neemt toe, waardoor de concurrentie sterker wordt. De groei zal daarom niet door elke ondernemer ervaren worden. In de sectorupdate van de Rabobank leest u over de volgende trends en ontwikkelingen:
Het aantal Nederlanders dat de voorkeur aan een vakantiebestemming in het buitenland geeft, neemt toe. Wil de verblijfsrecreatie blijven groeien, dan zullen ondernemers moeten focussen op het groeiend buitenlands toerisme.
Personeelstekorten
Het groeiend personeelstekort zorgt voor onzekerheid bij ondernemers. Deze zorgen uiten zich in strategische keuzes die zij moeten maken, als het gaat om het behoud van kwaliteit en groei.
Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in het keuzeproces van de consument. Ook in de horeca en recreatie. Om een onderscheidend vermogen te creëren en de concurrentie voor te blijven, moeten ondernemers meer aandacht besteden aan duurzaam ondernemen.
“Bedrijven die in staat zijn om een beleving te verkopen bouwen aan een sterke klantenbinding en verhogen de kans op herhaalbezoek.”
Trends voor een sterke positie
2017 is voor de horeca en recreatie een goed jaar geweest. In alle branches is groei gerealiseerd, waarbij hotels en eetgelegenheden de grootste groei hebben laten zien. Ook bedrijven binnen de dagrecreatiebranche zagen het aantal bezoekers stijgen. Zo steeg het bioscoopbezoek bijvoorbeeld met ruim 5%.
Groei buitenlandse toeristen
Het inkomende toerisme neemt in 2018 verder toe. Een positieve ontwikkeling voor de sector, omdat het merendeel van de hotelovernachtingen tegenwoordig van toeristen uit het buitenland komt. Ook bij de overige verblijfslocaties zoals vakantieparken zien we dat de groei te danken is aan de hoeveelheid buitenlandse toeristen. Daarnaast zien we dat meer Nederlanders een vakantie in het buitenland verkiezen boven een vakantie in eigen land.
Steeds vaker buiten de deur
Eetgelegenheden profiteren van de toename in consumentenbestedingen. Consumenten gaan vaker uit eten en besteden in totaal meer aan eten en drinken buiten de deur. De opkomst van de zogenoemde fastcasual eetgelegenheden zorgt voor groeiende interesse, vooral onder jongeren. Fastcasual restaurants hebben in vergelijking met fastfoodketens meer service, een kwalitatief beter assortiment en gezonder aanbod. Dit concept sluit aan op de trend dat gemak en gezondere voeding voor de jongerendoelgroep belangrijk is in het maken van keuzes.
Beleving steeds belangrijker
Consumenten hechten meer en meer waarde aan beleving, waarbij de kwaliteit ervan als belangrijkste factor wordt gezien. Bedrijven die in staat zijn om een beleving te verkopen bouwen aan een sterke klantenbinding en verhogen de kans op herhaalbezoek. Een beleving kan gecreëerd worden door gasten te verrassen of een unieke ervaring mee te geven. Pop-up restaurant ‘Anderhalf’ bijvoorbeeld serveert haar maaltijden via een rail. De koks besteden extra aandacht aan de decoratie op het bord en het personeel vertelt per gang over de herkomst van het gerecht.
Vooruitzichten
De vooruitzichten voor de korte termijn zijn positief. Dankzij het aanhoudende positieve sentiment onder consumenten wordt verwacht dat de groei in 2018 verder doorzet. Voor de sector verwachten wij in 2018 een groei van 6,7%.
Bekijk de sectorprognoses 2018
Aanbod in 2018 neemt verder toe
Begin januari kwam Koninklijke Horeca Nederland met het bericht dat het aanbod van de horeca verder is toegenomen. De hoek hiervoor moet door steeds meer bedrijven gedeeld worden. Wij bevestigen dit beeld en zien dat ondanks een stevige groei in de sector van boven de 6%, niet alle bedrijven mee profiteren van deze groei.
Als we naar groei kijken op de langere termijn zien we dat met name eetgelegenheden een belangrijke rol blijven spelen. De trend om vaker buiten de deur te eten lijkt een structureel karakter aan te nemen. Wel stellen wij vraagtekens bij het aanbod op de langere termijn. De horeca is een cyclische sector, wat betekent dat bij een tegenvallende ontwikkeling of zelfs een neergaande economie, de marges en rentabiliteit snel onder druk kunnen komen te staan. Dit in combinatie met de huidige stijging van het aanbod, zal een extra druk op de ondernemers leggen.
Personeelstekort zorgt voor onzekerheid
Binnen de horeca en recreatie vormt het personeelstekort een steeds groter probleem. Ondernemers onderschrijven dit. Zo is er een groot tekort aan gekwalificeerde koks en zijn er steeds meer ondernemers die koks uit het buitenland werven. Ook het tekort aan overig personeel zorgt voor veel kopzorgen bij horeca- en recreatieondernemers. Het gaat ten koste van de kwaliteit en heeft impact op de openingstijden.
Impact op kwaliteit
In krimpgebieden als Zeeuws Vlaanderen, is het lastig om aan voldoende personeel te komen. Het aanbod van werk is in dit gebied vooral afhankelijk van het seizoen, wat voor werknemers niet aantrekkelijk is. Het tekort aan personeel beperkt zich niet alleen tot de traditionele horecamedewerker. Ook vakantieparken ervaren problemen met het werven van onder andere schoonmaakpersoneel. De dalende interesse in het werkveld kan een negatieve impact hebben op de kwaliteit van de sector. Wat onder andere kan leiden tot minder aandacht voor de individuele gast. Dit zorgt ervoor dat potentiele gasten naar alternatieven kijken.
“De consument wordt zich bewuster van de impact van zijn gedrag op het klimaat en zal vervolgens zijn gedrag hierop aanpassen.”
Personeelstekort zorgt voor beperkte openingstijden
Om geen concessies te doen aan de kwaliteit van het aangeboden product kiezen een aantal ondernemers voor het inkorten van de openingstijden. Door een analyse te maken van dal en piekuren kunnen de relevante openingstijden worden gekozen. Hoewel dit resulteert in minder omzet kan het leiden tot een betere rentabiliteit, omdat in veel gevallen de kosten in de daluren relatief hoog zijn.
Duurzaamheid steeds belangrijker
Duurzaamheid zal de komende jaren een steeds grotere rol spelen. De consument wordt zich bewuster van de impact van zijn gedrag op het klimaat en zal vervolgens zijn gedrag hierop aanpassen.
Gedrag consument verduurzaamt
Consumenten houden tijdens het boekingsproces steeds vaker rekening met het duurzaamheidslabel van hotels. Dit blijkt uit onderzoeken van onder andere Booking.com en Hotels.com. Eenzelfde conclusie kwam naar voren uit een onderzoek van de Horecava, waar gekeken werd naar de keuze van de consument voor restaurants met een duurzaamheidslabel. Hoewel deze onderzoeken in de praktijk weleens een ander beeld laten zien (de consument zegt iets anders dan hij doet), geeft het wel weer dat de consument duurzaamheid belangrijk vindt en zijn gedrag daarop aanpast. Ondernemers binnen de sector zullen met dit veranderende gedrag rekening moeten houden en duurzaamheid moeten meenemen in hun strategie.
Duurzaamheid zichtbaar maken
Heldere communicatie over duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen is belangrijk voor de geloofwaardigheid van een concept. Laten zien welke stappen worden gezet richting een duurzame onderneming is daarom belangrijk. Een mooi voorbeeld hiervan is The Greenhouse. Een volledig circulair en duurzaam gebouw in Utrecht (nog in aanbouw), waar een vergaande vorm van duurzaamheid wordt nagestreefd. Via videofragmenten, verspreid op verschillende kanalen, worden geïnteresseerden en toekomstige gasten op de hoogte gehouden over welke beslissingen worden gemaakt en welke stappen worden gezet. The Greenhouse neemt de wereld mee in haar duurzaamheidsverhaal, een voorwaarde voor succes.
